Pod znakiem Orientu :
1.połowa XVII wieku
W pierwszej połowie XVII wieku utrwaliły się i spopularyzowały podstawowe części szlacheckiego stroju : żupan przepasany pasem , delia , kołpak , buty z cholewami . Oczywiście , pewne szczegóły kroju , doboru dodatków i tkanin ulegały zmianom. I tak żupan miał wówczas niski , stojący kołnierz równej wysokości , lekko rozchylony z przodu . Jego rękawy , mocno poszerzone u góry , zwężały się od łokcia w dół ; przy zapięciu pojawił się ozdobny , jedwabny sznureczek , tworzący pętelki do guzów . O reprezentacyjności i bogactwie żupana decydowała jednak głownie tkanina . Codzienne żupa szyto z cienkiego , wełnianego sukna krajowego , natomiast odświętne były z reguły jedwabne . Wzorzyste adamaszki i połyskujące atłasy sprowadzano najczęściej z Włoch ; w 1. połowie XVII stulecia spotykało się też paradne żupany ze wschodniego złotogłowiu o mieniących się barwach. W tym samym czasie zaczęły dopływać do Polski miękkie pasy perskie i tureckie , które noszono na żupanie . Nie były one jeszcze osobno tkanymi wyrobami perskimi (popularność takich pasów przyniosła dopiero 2. połowa XVII wieku ) ,lecz sporządzano je przez cięcie na odpowiednie kawałki większej , jedwabnej tkaniny . Noszono również noszono pasy siatkowe produkowane przez polskich pasamoników . Rodzimego pochodzenia były też nadal popularne , pasy metalowe , złożone z wąskich ogniw spiętych ozdobną klamrą , często dekorowaną orientalnym ornamentem w popularnej na Wschodzie technice niella. Pasy metalowe noszono zawsze na podkładzie ze skóry lub tkaniny. Do pasa mocowano z lewej strony szablę (najczęściej także wykonaną i zdobioną na sposób orientalny), zwisającą na rapciach z ozdobnych sznurów i taśm .
Wschodni przepych polskich paradnych ubiorów narodowych najlepiej uwidocznił się we wciąż popularnych deliach. W 1 połowie XVII stulecia noszono je w dwu odmianach . Częściej używana była delia z dekoracyjnie zwisającymi rękawami, narzucana na ramiona, spięta pod rozłożystym kołnierzem okazała biżuteryjną zaponą. Drugi typ delii miał wydłużony , szalowy kołnierz futrzany; całe okrycie było węższe, noszone przeważnie z nałożonymi na ręce rękami i zapięte z przodu na szereg guzów , przytrzymanych ozdobnymi pętlicami .O wystawności delii decydowały jednak nie tylko obszerność, wartość użytych na podbicie i kołnierz futer oraz rozmiary spinających okrycie biżuteryjnych guzów , lecz także rodzaj materiału . Reprezentacyjne delie sporządzano zatem ze złocistych tkanin perskich, z barwnych aksamitów lewantyńskich , za materii tureckich tkanych w duże, zgeometryzowane wzory kwiatowe.Szczególnie lubiano tkaniny barwy karmazynowej, przetykanej złotem .
Jutro będzie cz.2 czyli 07.02.2017
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz